KOŚCIÓŁ DREWNIANY w HACZOWIE akwarela Jan Sas Zubrzycki AD1911

ZUBRZYCKI: SKARB III. TABL. 253. KOŚCIÓŁ DREWNIANY W HACZOWIE KOŁO KROSNA […] Akwarela arch. J.S.Z.”

Ilustracja sygnowana na płycie w prawym dolnym rogu kompozycji: “JSZ 1911”

Pochodzenie: Jan Sas Zubrzycki: Skarb architektury w Polsce. T. 3. Kraków: nakład własny, [1911] (całość t. 1-4 wydano w latach 1909-1916) tablica nr 253. Czytaj dalej KOŚCIÓŁ DREWNIANY w HACZOWIE akwarela Jan Sas Zubrzycki AD1911

DROGI DO NIEPODLEGŁEJ POLSKI WIODŁY PRZEZ HACZÓW cz. 8 WOJNA Z BOLSZEWIKAMI 1919-1921

Po wygaszeniu frontu ukraińskiego żołnierze Lotnej wraz z służącymi w niej haczowianami wcieleni zostali oficjalnie do 18. Pułku Piechoty i rozpoczęli walkę z bolszewikami początkowo na Wołyniu, a następnie na północnym Podolu. Wśród wielu potyczek z nieprzyjacielem zdobywali na początku lutego 1920 roku m.in. Siemieniówkę, Baskaki oraz Jabłoniec, który według relacji Wojciecha Szmyda, zdołali utrzymać przez dwie godziny i pod silnym ostrzałem zmuszeni zostali do wycofania się. Szczególnie trudne walki odbywał 2. Batalion 18. Pułku Piechoty w czerwcu oraz lipcu 1920 roku w okolicach Koziatyna na Podolu, który przebywał tu jako odwód. 5 czerwca 1920 roku 1. Armia Konna Budionnego przełamała front na południe od Kijowa zajmując Ozierną oraz Śnieżną, wymuszając odwrót wojsk polskich nad Uborć i Słucz. Czytaj dalej DROGI DO NIEPODLEGŁEJ POLSKI WIODŁY PRZEZ HACZÓW cz. 8 WOJNA Z BOLSZEWIKAMI 1919-1921

Sprawiedliwy komendant JÓZEF SZYMKOWIAK – przodownik Policji Państwowej, posterunek Haczów

 

Na wielki zarobek

Końcówka XIX wieku to czas intensywnej industrializacji, rozwoju techniki, kolei żelaznej, ale i niezwykle trudny czas w ujęciu społecznym. Rozkwit ery Bismarcka na terenie zaboru Pruskiego nie przynosi obywatelom polskim lekkiego życia w żadnym aspekcie, a rolniczy charakter Wielkopolski mocno definiuje zakres możliwości – pracy obywateli polskich. Zbliżająca się do ziem polskich rewolucja przemysłowa i fala industrializacji narastała powoli. Nim wszyscy się przekwalifikują z rolników i pracowników najemnych na robotników fabrycznych i znajdą miejsce pracy na ziemiach polskich minie jeszcze nieco czasu. Zanim rewolucja przemysłowa zagościła na polskich ziemiach na dobre doszło do kolejnej na dziejach Polski wielkiej emigracji Polaków za chlebem głównie na Zachód do Westfalii, a nieco później do USA. Czytaj dalej Sprawiedliwy komendant JÓZEF SZYMKOWIAK – przodownik Policji Państwowej, posterunek Haczów

Haczowianie w ochronie granicy wschodniej II Rzeczypospolitej – KORPUS OCHRONY POGRANICZA (KOP)

Józef Matusz – kawaleria Korpusu Ochrony Pogranicza

Marian Ekiert – Korpus Ochrony Pogranicza

Korpus Ochrony Pogranicza to elitarna polska formacja graniczna powołana do istnienia w 1924 roku celem ochrony granicy wschodniej II Rzeczypospolitej i pełniąca służbę do wybuchu II wojny światowej. Czytaj dalej Haczowianie w ochronie granicy wschodniej II Rzeczypospolitej – KORPUS OCHRONY POGRANICZA (KOP)

Wojciech Szmyd (1898-1920) bohater poległy za wolną Polskę pod Korcem 1 lipca 1920 roku

Wojciech Szmyd (ur. 27.11.1898 r. w Haczowie) – syn Stanisława i Heleny z Maternów. Uczęszczał do gimnazjum w Brzozowie. W 1916 roku pobrany podczas I wojny światowej jako małoletni do c.k. armii, z której zbiegł 20 marca 1918 roku przedostając się prawdopodobnie z terenu Austrii (St. Pölten) do rodzinnego Haczowa, gdzie zaciągnął się do konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej (POW).

Wojciech Szmyd w c.k. armii (po lewej)

Podczas wojny polsko-ukraińskiej 1918-1919 szturmowiec 3 Batalionu Strzelców Sanockich spod Chyrowa oraz żołnierz elitarnej Lotnej Kompanii por. Stanisława Maczka. Czytaj dalej Wojciech Szmyd (1898-1920) bohater poległy za wolną Polskę pod Korcem 1 lipca 1920 roku

Lotna Kompania por. Stanisława Maczka w wojnie polsko-ukraińskiej 1919 r.

Przejmowanie administracji po zaborcach u schyłku I wojny światowej następowało stopniowo. W wyniku narastającego w armii austro-węgierskiej zjawiska dezercji do rodzinnej miejscowości powróciło około 200 służących w c.k. armii haczowian. Pod koniec października 1918 r. utworzyli oni oddział tajnej milicji, która zbrojnie przejęła posterunek żandarmerii austriackiej w Haczowie. Na początku listopada 1918 roku pod polską kontrolą znajdował się południowy i centralny obszar przyszłej odrodzonej Polski, jednak ostateczny kształt swoich granic  II Rzeczpospolita zmuszona była wywalczyć w ciągu kolejnych miesięcy. Naturalnym dla Polaków było uznawanie za polskie takich miast jak Lwów, Wilno czy Poznań. Tymczasem do terenów Galicji Wschodniej roszczenia przedstawiali Ukraińcy, do Wileńszczyzny – Litwini oraz bolszewicy, do Pomorza i Śląska – Niemcy, zaś do Śląska Cieszyńskiego – Czesi. Czytaj dalej Lotna Kompania por. Stanisława Maczka w wojnie polsko-ukraińskiej 1919 r.